Hetzelfde woord, een ander doel: taal en het verschil in betekenis

Ook al zeg je hetzelfde, je kunt soms iets heel anders bedoelen. Nederlanders zijn snel geneigd om iets voor een ander in te vullen, en dan is een misvatting snel gemaakt. Maar heb je je al wel eens afgevraagd hoe je langs elkaar heen kunt praten in een gesprek met iemand die spreekt vanuit een andere taal?

Van woord naar intentie of gedrag

Voor woorden, betekenissen en begrippen bestaan een heleboel synoniemen. Neem de uitspraak “ik hoor wat je zegt”, de betekenis daarvan kan uiteenlopen van “het is goed. Ik snap het” en “ik accepteer het” tot “Het zal allemaal wel. Jij praat nog maar even verder”. Waar je ervan uitgaat dat iemand met je meegaat, kan het zo maar zijn dat diegene daar heel anders over denkt. Wil je communiceren op één lijn, dan is is een toelichting, of op z’n minst het begrijpen of bewustzijn van de verschillende betekenissen van dezelfde woorden enorm van belang.

Kijk maar eens naar de onderstaande sprekende voorbeelden:

De Engelse taal

Engels-Nederlandse cultuurverschillen

Weet je niet dat Engelsen doorgaans ‘polite’ zijn in hun woordkeuze en taalgebruik, dan kan het zijn dan je de bedoeling niet vat. “Quite good” voor jou betekent waarschijnlijk OK en hiermee ben je tevreden, maar een Engelsman verwacht na een “Quite good” nog heel veel. Het bescheiden taalgebruik, met een pessimistische ondertoon maar met een optimistische verwachting leidt zo al snel tot miscommunicatie. Dat wat iemand bedoelt met een uitspraak is soms vaag als je uitgaat van de letterlijke betekenis en de bijbehorende actie blijft daardoor vaak uit.

Wederzijds begrip is niet vanzelfsprekend

Vertalen gaat verder dan een tekst in een bepaalde taal omzetten naar dezelfde tekst in een andere taal. Het gaat over wederzijds begrip. In de communicatie tussen mensen met verschillende nationaliteiten is het belangrijk om ook over de intentie of het doel duidelijk te zijn. Elke taal kent haar eigenaardigheden, waarvan je bij een vertaling altijd op de hoogte moet zijn.

Voorkom onduidelijkheden

Om misvattingen en in het uiterste geval wanhoop te voorkomen, is bij het begrijpen van een taal enige culturele achtergrond kennis gewenst. De toegevoegde waarde zit ‘m vaak in “de kleine dingen”. Een passende tekst of een doelgericht gesprek lukt vaak niet alleen met ‘platte taal’. Het kan dan namelijk zomaar zijn dat je de plank volledig mis slaat. En zeker bij een erg belangrijke opracht zou dat zonde zijn. Soms moet een tekst of woordgebruik worden aangepast om de betekenis uit te drukken in een doel (in de vertaalwereld wordt dit ook wel ‘herwerken’ genoemd), of moet de taal worden afgestemd op de doelgroep (hertalen).

Voor het creëren van een goed eindresultaat van een vertaling is het belangrijk om duidelijk met elkaar af te spreken wat het doel van een tekst is. Niet eenvoudigweg een aanname doen, maar samen-werken aan taal om precies dat uit te drukken wat wordt bedoeld.

Geschreven door Sam van Gentevoort van Vertaalbureau Perfect 

BEZOEK DFDS.NL ▸


Geef een reactie