De Schotse ruit: de Tartan

Tartan

Trendy, koninklijk, oudbollig en ondeugend: de tartan is het allemaal. Een tartan is een geruite geweven stof die in Schotland nog steeds wordt gemaakt. Vandaar de term ‘Schotse ruit’. Oorspronkelijk werd de geweven lap als een grote omslagdoek gedragen.

Warme plaid

Plaide is een oud keltisch (Gaelic) woord dat ‘deken’ betekent. Die deken werd als grote omslagdoek gebruikt en met een riem op zijn plaats gehouden. De Highlanders droegen de plaid tijdens de regelmatige veldslagen tussen de Engelsen en de Schotten. De Engelsen zagen de doek als een soort oorlogstooi en beschouwden die als zeer anti-Engels.

Verboden voor tartans

Toen de Engelsen de slag bij Culloden hadden gewonnen in 1746, vaardigden zij een wet uit, die het dragen van de Schotse tartan verbood. Alleen de Highland regimenten binnen het Britse leger mochten de tartan nog dragen. Op dat moment ontstonden de diverse variaties.

Koninklijke tartan

In de loop van de jaren werden speciale tartans geweven voor specifieke eigenaars, de leden van een clan, een dorp, een regiment of zelfs van de Koninklijke familie. Nadat Queen Victoria het Schotse landgoed Balmoral kocht, werd het huis volledig ingericht met diverse tartans; op de grond, de meubels en de gordijnen. Voor dat doel ontwierp de koningin zelfs een eigen Balmoral tartan.

Van plaid naar kilt naar mode

In het allereerste begin werd de plaid door de mannen gedragen, maar de vorm veranderde naar een soort ceremonieel tenue en werd de bekende kilt, de geplooide rok. Inmiddels dragen ook dames de steeds in het modebeeld terugkomende Schotse ruit; rokken, broeken, jasjes en sjaals. Tijdens de Punk periode werd de Tartan door de Britse jeugd gedragen als blijk van verzet tegen de gevestigde orde.

Tartanweverij

Wil je meer weten over de tartan, bezoek dan tijdens een reis naar Schotland een van de weverijen; een echte aanrader.

OVERTOCHT IJMUIDEN - NEWCASTLE ▸


Geef een reactie